«Προϊόντα Gluten Free- όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζουμε»

«Προϊόντα Gluten Free- όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζουμε»

Μαρία- Ιουλία Μηναδάκη, Τεχνολόγος Τροφίμων, Σύμβουλος Ποιότητας και Ασφάλειας Τροφίμων της εταιρείας Q Advisors

Το ψωμί, τα ζυμαρικά, τα δημητριακά πρωινού, τα κράκερ και τα μπισκότα που περιέχουν σιτάρι, σίκαλη και κριθάρι είναι σταθερά είδη διατροφής σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Ωστόσο, τις τελευταίες δύο δεκαετίες, αυτά τα βασικά είδη διατροφής έχουν αντικατασταθεί από επιλογές χωρίς γλουτένη, δηλαδή χωρίς την πρωτεΐνη που περιέχεται στο σιτάρι και σε πληθώρα άλλων δημητριακών, σε πολλά νοικοκυριά.

Η προέλευση της δίαιτας χωρίς γλουτένη χρονολογείται από το 1941 από τον παιδίατρο και επιστήμονα Willem Karl Dicke , όπου υιοθετήθηκε για τη θεραπεία της κοιλιοκάκης. Σήμερα, η δίαιτα συνεχίζει να εφαρμόζεται και να διερευνάται για διάφορους επιπλέον σκοπούς υγείας, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (IBS), του διαβήτη και της παχυσαρκίας.

Σύμφωνα με αναφορές, περίπου το 1% του πληθυσμού της ΕΕ πάσχει από κοιλιοκάκη. Η κοιλιοκάκη είναι μια αυτοάνοση διαταραχή για την οποία, προς το παρόν, δεν υπάρχει διαθέσιμη θεραπεία, εκτός από την απομάκρυνση της γλουτένης από τη διατροφή.

Κατηγορίες καταναλωτών που ακολουθούν διατροφή ελεύθερη από γλουτένη μπορεί να είναι άτομα που έχουν διαγνωστεί με κοιλιοκάκη, άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη ή ακόμη και άτομα που από επιλογή ακολουθούν τη συγκεκριμένη διατροφή.

Καθώς η κλινική εφαρμογή και η δημοτικότητα της διατροφής χωρίς γλουτένη αυξάνονται, οι απαιτήσεις των καταναλωτών συνεχίζουν να επηρεάζουν την αγορά τροφίμων και τα πρότυπα επισήμανσης των προϊόντων χωρίς γλουτένη.

Απο το 2009 και αργότερα το 2014 κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης θέσπισαν κανόνες σχετικά με τις απαιτήσεις σύνθεσης και επισήμανσης για τα προϊόντα χωρίς γλουτένη. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές διασφαλίζουν ότι τα άτομα που είναι δυσανεκτικά στη γλουτένη ενημερώνονται επαρκώς για τη διαφορά μεταξύ των τροφίμων που είναι φυσικά χωρίς γλουτένη και των τροφίμων που παράγονται, παρασκευάζονται και/ή υποβάλλονται σε επεξεργασία προκειμένου να μειωθεί η περιεκτικότητά τους σε γλουτένη.

Για τα παραδοσιακά τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη, όπως τα αρτοσκευάσματα, υπάρχει σήμερα μια μεγάλη ποικιλία επιλογών χωρίς γλουτένη που χρησιμοποιούν δημητριακά και ψευδοδημητριακά χωρίς γλουτένη, όπως ρύζι, καλαμπόκι, κινόα, κεχρί,  και αμάρανθο, αλλά και πρώτες ύλες με βάση τα ρεβίθια, τα αμύγδαλα, το χαρούπι, τους σπόρους chia κτλ. ως βασικά συστατικά.

Ως προς το διατροφικό προφίλ των προϊόντων χωρίς γλουτένη έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε λίπος, ζάχαρη και νάτριο σε σύγκριση με τα κανονικά προϊόντα, αν και οι τάσεις στη σύνθεση μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο του προϊόντος.

Ωστόσο, μέχρι σήμερα, δεν έχουν αποδειχθεί ευεργετικά αποτελέσματα από τη δίαιτα χωρίς γλουτένη σε υγιή άτομα. Το πιο σημαντικό είναι ότι τα άτομα που επιλέγουν να ακολουθήσουν μια δίαιτα χωρίς γλουτένη πρέπει να προσέχουν τις ανεπάρκειες της δίαιτας σε μακροθρεπτικά και μικροθρεπτικά συστατικά. Συνολικά, συνιστάται γενικά να παρέχεται διατροφική εκπαίδευση και συμβουλευτική υποστήριξη σε άτομα που ακολουθούν δίαιτα χωρίς γλουτένη.

 

Βιβλιογραφία- Πηγές:

1)         El Khoury, D., Balfour-Ducharme, S., & Joye, I. J. (2018). A Review on the Gluten-Free Diet: Technological and Nutritional Challenges. Nutrients, 10(10), 1410. https://doi.org/10.3390/nu10101410

 

2)         Dean, D., Rombach, M., Vriesekoop, F., Philippe Mongondry, Viet, H. L., Sirasit Laophetsakunchai, Urbano, B., Briz, T., Xhakollari, V., Güler Atasoy, Mahir Turhan, Stavroula Chrysostomou, Hadjimbei, E., Hassan, H., Bassil, M., Sanna Arnala, Dominika Głąbska, Guzek, D., Sophie, & Ossel, L. (2024). Against the Grain: Consumer’s Purchase Habits and Satisfaction with Gluten-Free Product Offerings in European Food Retail. Foods, 13(19), 3152–3152. https://doi.org/10.3390/foods13193152

 

3)         Masih, Jolly, and Amita Sharma. “Study on Consumer Behaviour and Economic Advancements of Gluten-Free Products.” American Journal of Experimental Agriculture, vol. 12, no. 1, 10 Jan. 2016, pp. 1–10, https://doi.org/10.9734/ajea/2016/24737.

 

‌4) Hassan, Hussein F, et al. “Perceptions towards Gluten Free Products among Consumers: A Narrative Review.” Applied Food Research, vol. 4, no. 2, 1 Dec. 2024, pp. 100441–100441, https://doi.org/10.1016/j.afres.2024.100441.

 

5) Κανονισμός – 609/2013 – EN – EUR-Lex, 2025

 

6) Εκτελεστικός κανονισμός – 828/2014 – EN – EUR-Lex, 2016